މުސްލިމުންގެ މެދުގައި ނަބަވީ ބޭސްފަރުވާއަށް ޚާއްޞަ މަޤާމެއް ލިބިގެންވެއެވެ. އަދި ގިނަ އިސްލާމީ ޢިލްމުވެރިން މިކަމާ ގުޅޭ ފޮތްތައް ލިޔުއްވާފައިވެއެވެ.
މާތް ރަސޫލާ ﷺ މީހެއްގެ ބަނޑުގެ ބަލީގެ ފަރުވާއަށް މާމުއި ބޭނުންކުރުމަށް އިރުޝާދު ދެއްވި ވާހަކަ ބަޔާންކުރެއްވުމަށްފަހު، އިމާމް އިބްނުލް ޤައްޔިމް رحمه الله އެކަލޭގެފާނުގެ ވަރަށް ފުރިހަމަ މަސައްކަތް ފުޅެއް ކަމުގައިވާ ޒާދުލް މަޢާދު (3/97-98) ގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
“އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ ﷺ ބޭސްވެރިކަމަކީ އެހެން ޑޮކްޓަރުންގެ ބޭސްވެރިކަމާ އެއްފަދަ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. ސަބަބަކީ ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ ބޭސްވެރިކަމަކީ ޔަޤީންކަން ހުރި، ކަނޑައެޅިގެން އެނގޭ، އިލާހީ، ވަޙީގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ، ނަބަވީ ނޫރުގެ އަލީގައި އަދި އެންމެ ފުރިހަމަ ބުއްދީގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ އެއްޗެކެވެ. އެހެން މީހުންގެ ބޭސްވެރިކަމުގެ ގިނަ ބައި ބިނާވެފައި ވަނީ ލަފާކުރުމާއި، ހީކުރުމާއި، ތަޖުރިބާގެ މައްޗަށެވެ. ނަބަވީ ބޭސްވެރިކަމުން ގިނަ ބަލިމީހުންނަށް ފައިދާ ނުވާކަމަށް ދެކޮޅު ހަދައިގެން ނުވާނެއެވެ. ސަބަބަކީ އެއިން ފައިދާ ލިބޭނީ އެކަން ފުރިހަމައަށް ޤަބޫލުކޮށް، އޭގެ ޝިފާދެނިވި ކަމަށް ޔަޤީންކޮށް، އީމާންކަމާއި ކިޔަމަންތެރިކަމާއެކު ފުރިހަމައަށް ބަލައިގަންނަ މީހުންނަށެވެ. މި ޤުރްއާނަކީ ހިތްތަކުގައިވާ ބައްޔަށް ޝިފާއެކެވެ. މިފަދައިން އެ ބަލައިނުގަތުމުން، ހިތްތަކުގެ ބަލިތަކަށް ޝިފާ ނުލިބޭނެއެވެ. އަދި ކިއެއްތަ، މުނާފިޤުންގެ ނުބައިކަމާއި ބަލި އިތުރުވެގެން ދިޔުން ނޫން އެހެން އެއްވެސް ކަމެއް ނުވާނެއެވެ. އެހެންކަމުން، ޖިސްމާނީ ބޭސްވެރިކަން މިއާ އަޅާބަލާއިރު ކިހިނެއްތޯއެވެ؟ ނަބަވީ ބޭސްވެރިކަން އެކަށީގެންވަނީ ހަމައެކަނި ރަނގަޅު ހަށިގަނޑުތަކަށެވެ. ހަމަ އެފަދައިން ޤުރްއާނުގެ ޝިފާ އެކަށީގެންވަނީ ހަމައެކަނި ރަނގަޅު ފުރާނަތަކާއި ދިރުންހުރި ހިތްތަކަށެވެ. އެހެންކަމުން، މީސްތަކުން ނަބަވީ ބޭސްވެރިކަމުން އެއްކިބާވުމަކީ ޙަޤީޤީ ޝިފާ ކަމުގައިވާ ޤުރްއާނުން ޝިފާ ހޯދުމުން އެއްކިބާވުމާ އެއްފަދަ ކަމެކެވެ. އަދި މިއީ ފަރުވާގެ އުނިކަމެއްގެ ސަބަބުން ނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު، ޠަބީޢަތުގެ ނުބައިކަމާއި، ބަލީގެ ތަނުގެ ހަލާކުވުމާއި، އެކަން ޤަބޫލުނުކުރުމުގެ ސަބަބުންނެވެ… އަދި ﷲ އީ ތައުފީޤު ދެއްވާ ފަރާތެވެ.”
އިބްނުލް ޤައްޔިމްގެ މި ބަޔާނުން ނެގިދާނެ ބައެއް މުހިންމު ނުކުތާތައް ތިބާއަށް ދަންނަވައިލާނަމެވެ. މި ނުކުތާތައް ގުޅިފައިވަނީ ބައްޔާއި ފަރުވާގެ ޠަބީޢަތާއި، ފަރުވާ ލިބުމާއި ޝިފާ ލިބުމުގައި އީމާންކަމާއި އުންމީދުގެ ދައުރާއި، އެހެނިހެން ބާވަތްތަކުގެ ބޭސްވެރިކަމުގެ ލަފާކުރެވޭ ޠަބީޢަތާއި، ފަރުވާއާއި ޝިފާ ލިބުމަށް ބޭނުންވާ ޝަރުޠުތަކާއެވެ. (މަޞްދަރު)
1. ނަބަވީ ބޭސްވެރިކަމުގެ ޔަޤީންކަން: ނަބަވީ ބޭސްވެރިކަމަކީ ވަޙީގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ، ކަނޑައެޅިގެން އެނގޭ އަދި އިލާހީ އެއްޗެކެވެ.
2. އެހެނިހެން ބޭސްވެރިކަމުގެ ނުޔަޤީންކަން: އެހެން ޑޮކްޓަރުންގެ ބޭސްވެރިކަން ގިނައިން ބިނާވެފައިވަނީ ލަފާކުރުމާއި، ހީކުރުމާއި، ތަޖުރިބާގެ މައްޗަށެވެ.
3. އީމާންކަމުގެ މުހިންމުކަން: ނަބަވީ ބޭސްވެރިކަމުން ފައިދާ ލިބޭނީ އެކަން ފުރިހަމައަށް ޤަބޫލުކޮށް، އޭގެ ޝިފާދެނިވި ކަމަށް ޔަޤީންކޮށް، އީމާންކަމާއި ކިޔަމަންތެރިކަމާއެކު ބަލައިގަންނަ މީހުންނަށެވެ.
4. ރޫޙާނީ އަދި ޖިސްމާނީ ޞިއްޙަތުގެ ގުޅުން: ޤުރްއާނަކީ ހިތްތަކުގައިވާ ބައްޔަށް ޝިފާއެކެވެ. ހަމައެފަދައިން ނަބަވީ ބޭސްވެރިކަމަކީ ޖިސްމާނީ ބަލިތަކަށް ޝިފާއެކެވެ.
5. ރަނގަޅު ތައްޔާރުވުމުގެ މުހިންމުކަން: ނަބަވީ ބޭސްވެރިކަން އެކަށީގެންވަނީ ރަނގަޅު ހަށިގަނޑުތަކަށެވެ. އަދި ޤުރްއާނުގެ ޝިފާ އެކަށީގެންވަނީ ރަނގަޅު ފުރާނަތަކާއި ދިރުންހުރި ހިތްތަކަށެވެ.
6. ބަލައިނުގަތުމުގެ ނަތީޖާ: މީސްތަކުން ނަބަވީ ބޭސްވެރިކަމުން އެއްކިބާވުމަކީ ޤުރްއާނުން ޝިފާ ހޯދުމުން އެއްކިބާވުމާ އެއްފަދަ ކަމެކެވެ.
7. ފަރުވާގެ ފުރިހަމަކަން: ފަރުވާ ނުލިބުމަކީ ފަރުވާގެ އުނިކަމެއްގެ ސަބަބުން ނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު، ބަލިމީހާގެ ޠަބީޢަތުގެ ނުބައިކަމާއި، ބަލީގެ ތަނުގެ ހަލާކުވުމާއި، އެކަން ޤަބޫލުނުކުރުމުގެ ސަބަބުންނެވެ.
މި ނުކުތާތަކުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގެނީ ނަބަވީ ބޭސްވެރިކަމުގެ މުހިންމުކަމާއި، ފަރުވާ ލިބުމުގައި އީމާންކަމާއި ޤަބޫލުކުރުމުގެ މުހިންމުކަމެވެ. އަދި ރޫޙާނީ އަދި ޖިސްމާނީ ޞިއްޙަތުގެ ގުޅުމާއި، ފަރުވާ ލިބުމަށް ބޭނުންވާ ޝަރުޠުތަކެވެ.
قال ابن القيم الجوزية رحمه الله [وليس طِبُّه صلى الله عليه وسلم كطِبِّ الأطباء، فإن طبَّ النبىّ صلى الله عليه وسلم متيقَّنٌ قطعىٌ إلهىٌ، صادرٌ عن الوحى، ومِشْكاةِ النبوة، وكمالِ العقل. وطبُّ غيرِه أكثرُه حَدْسٌ وظنون، وتجارِب، ولا يُنْكَرُ عدمُ انتفاع كثير من المرضى بطبِّ النبوة، فإنه إنما ينتفعُ به مَن تلقَّاه بالقبول، واعتقاد الشفاء به، وكمال التلقى له بالإيمان والإذعان، فهذا القرآنُ الذى هو شفاء لما فى الصدور إن لم يُتلقَّ هذا التلقى لم يحصل به شفاءُ الصُّدور مِن أدوائها، بل لا يزيدُ المنافقين إلا رجساً إلى رجسهم، ومرضاً إلى مرضهم، وأين يقعُ طبُّ الأبدان منه، فطِب النبوةِ لا يُناسب إلا الأبدانَ الطيبة، كما أنَّ شِفاء القرآن لا يُناسب إلا الأرواح الطيبة والقلوب الحية، فإعراضُ الناس عن طِبِّ النبوة كإعراضهم عن الاستشفاء بالقرآن الذى هو الشفاء النافع، وليس ذلك لقصور فى الدواء، ولكن لخُبثِ الطبيعة، وفساد المحل، وعدمِ قبوله، والله الموفق.]
