އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ނޭޝަނަލް ހެލްތު ސަރވިސް (އެންއެޗްއެސް) އިން ތަމްރީނު ލިބިފައިވާ ކޮންސަލްޓަންޓް ކާޑިއޮލޮޖިސްޓް ޑރ. އަސީމް މަލްހޯތްރާ ވަނީ ކޮވިޑް-19 އެމްއާރްއެން ވެކްސިންތަކުގެ ސަބަބުން ލިބޭ ގެއްލުންތަކާ ގުޅޭގޮތުން ކަންބޮޑުވުން ވަރަށް ފަހުން ފާޅުކޮށްފައެވެ.
ޑރ. މަލްހޯތްރާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، ފައިޒާގެ އަމިއްލަ ދިރާސާތަކުންނާއި، އެހެނިހެން މަތީ ފެންވަރުގެ ހެކިތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި މި ވެކްސިންތަކުގެ ސަބަބުން ލިބޭ ގެއްލުން ނުހަނު ބޮޑެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މި ވެކްސިންތައް އެއްވެސް މީހަކަށް ދީގެން ނުވާނެއެވެ.
“އަޅުގަނޑުމެން މިވާހަކަ ދައްކަނީ އާދައިގެ ހެކިތަކެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށެއް ނޫން. އަޅުގަނޑުމެން މިވާހަކަ ދައްކަނީ ފައިޒާގެ އަމިއްލަ ދިރާސާތަކާއި، އަދި އެންމެ މަތީ ފެންވަރުގެ ހެކިތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް،” ޑރ. މަލްހޯތްރާ ވިދާޅުވިއެވެ.
“ފެށުނީއްސުރެ މި ވެކްސިންތަކުގެ ސަބަބުން ލިބޭ ގެއްލުން ބޮޑުވާނެކަން ދައްކައެވެ. ވެކްސިން ދެވުނު ގްރޫޕުގައި ތިބި މީހުންގެ ތެރެއިން ސީރިއަސް އެޑްވަރސް އިވެންޓްތައް ދިމާވި މީހުންގެ އަދަދު، ކޮވިޑްގެ ސަބަބުން ހޮސްޕިޓަލައިޒްވި މީހުންގެ އަދަދަށްވުރެ ގިނައެވެ.”
އޭނާ އިތުރަށް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، އެމެރިކާގެ ވެކްސިން އެޑްވަރސް އިވެންޓް ރިޕޯޓިންގ ސިސްޓަމް (ވެއަރސް) އާއި އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ޔެލޯ ކާޑު ސްކީމުން ވެސް ދައްކާ ގޮތުގައި މި ވެކްސިންތަކުގެ ސަބަބުން ނޭދެވޭ އަސަރުތައް ކުރާ މިންވަރު ވަރަށް މަތިވެފައިވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، ކްލިނިކަލް ޑޭޓާ، އޮބްޒަވޭޝަނަލް ޑޭޓާ އަދި އޮޓޮޕްސީ ޑޭޓާއިން ވެސް މިކަން ހާމަވެއެވެ.
“އަޅުގަނޑުގެ މުޅި މެޑިކަލް ކެރިއަރުގައި، އެއްވެސް ބޭހަކުން މިހާ ބޮޑު ގެއްލުމެއް ލިބޭކަން ދައްކާ މިހާ ގިނަ ހެކި ދުވަހަކުވެސް ނުފެނެއެވެ. އަދި މިހާ ދަށް ފެންވަރެއްގެ ފައިދާއެއް ވެސް ނުފެނެއެވެ،” ޑރ. މަލްހޯތްރާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ޑރ. މަލްހޯތްރާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، މި ހުރިހާ ހެކިތަކެއް ހުރި ނަމަވެސް، މީހުންނަށް މިކަން ނުފެންނަ ސަބަބު ވިސްނާލަން ޖެހެއެވެ.
“އަޅުގަނޑު ދެކޭގޮތުގައި އަޅުގަނޑުމެން މީހުންނާމެދު ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ހަމްދަރުދީވާން ޖެހޭ. އަޅުގަނޑުމެން ވިސްނާލަން ޖެހޭ، ކީއްވެގެންތޯ މީހުން ހޭލާނުތިބެނީ؟ ކީއްވެގެންތޯ މީހުން ހެކިތަކަށް ނުބަލަނީ؟” ޑރ. މަލްހޯތްރާ ވިދާޅުވިއެވެ.
އޭނާ މި ސުވާލުގެ ޖަވާބު ދެއްވަމުން ވިދާޅުވީ، “މީގެ ބައެއް ސަބަބަކީ އިންޑޮކްޓްރިނޭޝަން. ބައެއް ސަބަބަކީ ގަސްތުގައި ލޯ މަރާލުން. އެކަމަކު އަދި އެހެން ކަމެއް ވެސް އެބައޮތް، އަޅުގަނޑުމެން އެކަށީގެންވާ ވަރަށް ވާހަކަ ނުދައްކާ ކަމެއް…”
މި ވާހަކަތަކުން ޑރ. މަލްހޯތްރާ ފާހަގަކުރައްވަނީ މި މައްސަލައިގެ އުނދަގޫކަމާއި، މީހުންނަށް މިކަން ޤަބޫލުކުރަން ދަތިވާ ސަބަބުތަކެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި މިއީ ހަމައެކަނި ސައިންޓިފިކް މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. މިއީ އިޖްތިމާޢީ އަދި ނަފްސާނީ ކަންތައްތަކާ ވެސް ގުޅިފައިވާ މައްސަލައެކެވެ.
ޑރ. މަލްހޯތްރާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، މި ވެކްސިންތަކުގެ ސަބަބުން ކުރާ އެންމެ ނުރައްކާތެރި އަސަރުތަކުގެ ތެރޭގައި ސައިކޯސިސް ހިމެނެއެވެ.
“ޕްފައިޒަރުގެ އަމިއްލަ ޓްރަޔަލްގައި އަދި ވޯލްޑް ހެލްތު އޯގަނައިޒޭޝަނުން އެންޑޯޯސްކޮށްފައިވާ ލިސްޓުގައި، މި ވެކްސިންގެ ސީރިއަސް އެޑްވަރސް އިފެކްޓްތަކުގެ ތެރޭގައި ސައިކޯސިސް ހިމެނެއެވެ،” ޑރ. މަލްހޯތްރާ ވިދާޅުވިއެވެ. “އަޅުގަނޑު ދެކޭގޮތުގައި ބައެއް މީހުންނަށް މި ވެކްސިންގެ ސައިޑް އިފެކްޓެއްގެ ގޮތުގައި ޑެލޫޝަން އޮފް ބެނެފިޓް ކުރިމަތިވެފައިވެއެވެ. ޑެލޫޝަން މާނައަކީ ހެކިތައް ދެއްކި ނަމަވެސް، އެއާ ޚިލާފަށް ދެމިހުންނަ ދޮގު ޤަބޫލުކުރުމެކެވެ.”
ޑރ. މަލްހޯތްރާ ނިންމާލަމުން ވިދާޅުވީ، “މި ވެކްސިން ރައްކާތެރިއެއް ނޫން، އަދި މީގެ ފައިދާއެއް ވެސް ނެތް. މިހާރުން މިހާރަށް މި ވެކްސިން ދިނުން ހުއްޓާލަން ޖެހޭ. އަދި އިދާރާތަކުން މި މެސެޖު ދެމުން ގެންދާ ވަރަކަށް، އިތުބާރު އަލުން ހޯދުމަށް އިތުރު ވަގުތު ނަގާނެ.”
މި މައްސަލައަކީ ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ބޮޑު ބަހުސަކަށް ވެފައިވާ މައްސަލައެކެވެ. ގިނަ ޞިއްޙީ އިދާރާތަކުން ބުނާ ގޮތުގައި މި ވެކްސިންތަކަކީ ރައްކާތެރި އަދި ފައިދާހުރި އެއްޗެކެވެ. ނަމަވެސް، ޑރ. މަލްހޯތްރާ ފަދަ ގިނަ ޑޮކްޓަރުން މި ވެކްސިންތަކާމެދު ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރަމުން ދެއެވެ.
މިއާ ގުޅިގެން ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި ކަންބޮޑުވުން އުފެދިފައިވާއިރު، އެމެރިކާގެ ސަރުކާރުގެ ކަމާބެހޭ އިދާރާތަކުން މިކަމާ ގުޅޭގޮތުން އިތުރު މަޢުލޫމާތު ދިނުމަށް ގިނަ ބަޔަކު ގޮވާލަމުންދެއެވެ.
